Prinsjesdag 2023

• Burgerschap
• Mens & Maatschappij
• Praktijkonderwijs
• Speciaal Onderwijs
• Voortgezet speciaal onderwijs
• MBO
• HBO
• Beroepsopleiding

Introduction

Prinsjesdag 2023 30 minuten excl. verwerkingsopdracht(-en) mens & maatschappij burgerschap

Instructions

Dit is een interactieve les. Geef deze les klassikaal met of zonder devices.

Met devices:

Leerlingen doen mee met een tablet of laptop. Om mee te doen met de les gaan zij naar www.lessonup.app of gebruiken ze de LessonUp app. Hier hebben zij van tevoren geen account voor nodig. Het enige wat de leerling op deze website/app doet, is de zescijferige code invullen die links onderaan de les staat wanneer je op de rode knop 'start les' hebt gedrukt. Vervolgens vullen zij hun eigen naam in.

Zonder devices:

Klik op 'start les' om de les te starten. Links onderin naast de code zie je de knop 'devices in de klas'. Vink deze knop uit. Alle interactieve vragen zoals openvragen, mindmaps en sleepvragen kun je nu klassikaal behandelen.

De verwerkingsopdrachten aan het eind van de les zijn naar eigen inzicht in te zetten.

Prinsjesdag

2023

Na deze les...

Lesdoel

•  weet je wat en wanneer Prinsjesdag is
• kan je uitleggen wat de troonrede is en wie deze voorleest
• weet je wat er in het koffertje van de Minister van Financiën zit
• kan je uitleggen wat er in de Rijksbegroting staat
• weet je wat de Miljoenennota is en kan je vertellen welke onderdelen jij belangrijk vindt

Welke begrippen horen NIET bij Prinsjesdag?

Voorkennis

Hoedjes

Kroon

Troonrede

Miljoenennota

Stembiljetten

Rijksbegroting

Koffertje

Referendum

Minister van Financiën

Bordesfoto

Wat is Prinsjesdag eigenlijk?

Video

Prinsjesdag...

Samengevat

Prinsjesdag is altijd op de derde dinsdag in september. De vakantie is voorbij en het nieuwe werkjaar van de regering start.

Prinsjesdag...

Samengevat

Prinsjesdag is altijd op de derde dinsdag in september. De vakantie is voorbij en het nieuwe werkjaar van de regering start.

In de Ridderzaal leest de Koning de troonrede voor. Met de troonrede gaat de Koning in op de plannen van de regering voor het komende jaar.

Prinsjesdag...

Samengevat

In de Ridderzaal leest de Koning de troonrede voor. Met de troonrede gaat de Koning in op de plannen van de regering voor het komende jaar.

Prinsjesdag is altijd op de derde dinsdag in september. De vakantie is voorbij en het nieuwe werkjaar van de regering start.

Na de troonrede gaat de Minister van Financiën naar de Tweede Kamer met een koffertje. In dat koffertje zitten de Rijksbegroting en de Miljoenennota.

Prinsjesdag...

Samengevat

In de Ridderzaal leest de Koning de troonrede voor. Met de troonrede gaat de Koning in op de plannen van de regering voor het komende jaar.

Prinsjesdag is altijd op de derde dinsdag in september. De vakantie is voorbij en het nieuwe werkjaar van de regering start.

Na de troonrede gaat de Minister van Financiën naar de Tweede Kamer met een koffertje. In dat koffertje zitten de Rijksbegroting en de Miljoenennota.

De Rijksbegroting beschrijft de uitgaven, inkomsten en verplichtingen voor het komende jaar. De Miljoenennota laat zien hoeveel geld er binnenkomt en hoeveel geld wordt uitgegeven. In de Miljoenennota staat ook hoe het geld zal worden verdeeld.

Weet je het nog allemaal?

Quiz

Wanneer is het Prinsjesdag?

Vraag 1

1. De eerste dinsdag van september
2. De tweede dinsdag van september
3. De derde dinsdag van september
4. De vierde dinsdag van september

Wat wordt er tijdens Prinsjesdag door de koning voorgelezen?

Vraag 2

1. De Miljoenennota
2. De Rijksbegroting
3. De regeringsagenda
4. De Troonrede

 Wat zit er in het koffertje van 

de Minister van Financiën?

Vraag 3

Troonrede

-------- ----- ----- ----- -- ------ ------- ---- -------- ------- --- --- ------ -

Rijksbegroting

• ----- ---- --
• ----- - - ---
• --- - - -----
• -- ----- ---

                     

Grondwet

1. ----- --- 
2. ----- ---
3. -- --- --
4. --- -- ---

Stembiljet

• ----- --- 
• ----- ---
• -- --- --
• --- -- ---

Miljoenennota

          ------ 

             ----

          ------

               ---

            ----- €

Koppel de woorden aan het 

juiste icoon.

Vraag 4

"Leden van de 

Staten Generaal"

Statement maken

Minister van Financiën

Start van het regeringsjaar

Inkomsten en uitgaven van NL

Wat is de Rijksbegroting?

Uitleg

De Rijksbegroting bestaat uit de begrotingsvoorstellen van alle ministeries. In de Rijksbegroting staat hoeveel geld elk ministerie krijgt en welke uitgaven zij het komende jaar verwachten. 

Wat staat er in de Rijksbegroting?

Uitleg

De Rijksbegroting bestaat uit de begrotingsvoorstellen van alle ministeries. In de Rijksbegroting staat hoeveel geld elk ministerie krijgt en welke uitgaven zij het komende jaar verwachten. 

De Rijksbegroting geeft antwoorden op de volgende vragen:

• Wat willen we bereiken?
• Wat gaan we daarvoor doen?
• Wat gaat dat kosten?

Wat is de Miljoenennota?

Uitleg

De Miljoenennota is een toelichting op de plannen die in de Rijksbegroting staan.

Ook staan er de verwachte inkomsten (bijvoorbeeld belastingen, aardgas) en geplande uitgaven (bijvoorbeeld zorg, onderwijs) in beschreven.

De Miljoenennota gaat in op nationale en internationale economische situatie. En laat zien hoe Nederland er financieel voorstaat.

De Miljoenennota geeft uitleg over de Rijksbegroting en beantwoordt vragen als:

• Wat zijn de belangrijkste plannen van het kabinet voor het volgende jaar?
• Wat gaan die plannen kosten?
• Welk effect hebben de plannen op burgers en bedrijven?
• Hoe gaat het de bankrekening van het land? Komt er wel genoeg geld binnen? Geven we niet te veel geld uit?
• Is er een tekort en zo ja, hoe groot is het tekort?
• Houden we ons aan Europese afspraken en doelen? 
• Hoe gaat het met de Nederlandse economie?

Wat staat er in de Miljoenennota?

Uitleg

Gebruik deze slide eventueel als startpunt om leerlingen nader onderzoek te laten doen naar de inhoud van de Miljoenennota.

Laat iedere vraag door een groepje onderzoeken. De bevindingen kunnen klassikaal gedeeld worden of ge-upload op de laatste pagina van deze les.

Hoeveel geld denk je dat de overheid per jaar (in miljarden euro's) kan uitgeven?

1500

Kijk maar eens mee met de plannen voor 2024

Voor 2024 heeft de regering het geld op de volgende 

manier verdeeld over de uitgavenposten: In totaal zijn de verwachte uitgaven €433,6 miljard.

Uitleg

Leg uit hoe de grafiek gelezen moet worden, wanneer leerlingen moeite hebben met het interpreteren van de cijfers.

Laat de leerlingen eventueel uitrekenen hoeveel miljarden er naar de verschillende uitgavenposten gaan. Zo krijgen zij een beter beeld bij de verschillen tussen deze uitgavenposten.

1. Vragen bij de miljoenennota 2024

1. Hoe groot is het overschot of het tekort op de miljoennota?

2. Hoeveel miljard euro belastinggeld wordt er ontvangen in 2024?

3. Hoeveel procent van de totale inkomsten bestaan uit belastingontvangsten?

2. Vragen bij de miljoenennota 2024

 De overheid verwacht €13,9 miljard te ontvangen aan accijnsinkomsten.

4.  Op welke producten worden accijnzen geheven?
5. Waarom heft de overheid op bepaalde producten accijnzen?

6. Denk jij dat de overheid dit doel echt zal behalen of is er ook een andere reden waarom ze accijnzen heffen (leg uit welke reden nog meer)?

Steek je hand op voor keuze 1.

Hou je hand omlaag voor keuze 2. 

Dilemma

Aan de hand van deze slide kan het gesprek met de klas worden aangegaan. Wat vinden zij belangrijke uitgavenposten? Waarom en hoe zouden zij daar invloed op kunnen uitoefenen?

Slide 22 en 23 gaan in de vorm van een poll door op de inhoud van deze slide.

 Steek je hand op voor keuze 1.

Hou je hand omlaag voor keuze 2. 

Dilemma

Aan de hand van deze slide kan het gesprek met de klas worden aangegaan. Wat vinden zij belangrijke uitgavenposten? Waarom en hoe zouden zij daar invloed op kunnen uitoefenen?

Slide 22 en 23 gaan in de vorm van een poll door op de inhoud van deze slide.

Steek je hand op voor keuze 1.

Hou je hand omlaag voor keuze 2. 

Dilemma

Aan de hand van deze slide kan het gesprek met de klas worden aangegaan. Wat vinden zij belangrijke uitgavenposten? Waarom en hoe zouden zij daar invloed op kunnen uitoefenen?

Slide 22 en 23 gaan in de vorm van een poll door op de inhoud van deze slide.

Wat als jij het geld van Nederland mocht verdelen?

Voor 2024 heeft de regering het geld op de volgende manier verdeeld over de uitgavenposten. In totaal zijn de verwachte uitgaven €433,6 miljard.

Had jij de verdeling anders gemaakt? Leg eens uit waarom?

Discussie

Leg uit hoe de grafiek gelezen moet worden, wanneer leerlingen moeite hebben met het interpreteren van de cijfers.

Laat de leerlingen eventueel uitrekenen hoeveel miljarden er naar de verschillende uitgavenposten gaan. Zo krijgen zij een beter beeld bij de verschillen tussen deze uitgavenposten.

Aan welke uitgavenpost zou jij 

het meeste geld geven?

Poll

Aan welke uitgave post zou jij het meeste geld geven? 

Welke uitgavenpost krijgt van jou 

het minste geld?

Poll

Prinsjesdag

Evaluatie

We hebben alles uit de leerdoelen behandeld. Dus...

• je weet wat en wanneer Prinsjesdag is
• je kan uitleggen wat de troonrede is en wie deze voorleest
• je weet wat er in het koffertje van de Minister van Financiën zit
• je kan uitleggen wat er in de Rijksbegroting staat
• je weet wat de Miljoenennota is en kan vertellen welke onderdelen jij belangrijk vindt

Hoe zou jij Prinsjesdag leuker maken?

Open vraag

Wat heb je over Prinsjesdag geleerd 

in deze les?

Open vraag

Wat zou jij nog willen weten over Prinsjesdag?

Open vraag

De verschillende ministeries werken aan hele belangrijke zaken. Het is een enorme klus om elk jaar te bepalen waar al dat geld naartoe moet gaan.

Aan jou nu de taak om zelf het geld in Nederland te verdelen. Je krijgt duizend euro. Dit geld moet je verdelen over verschillende onderwerpen waar onze regering zich mee bezighoudt.

Op het werkblad dat je krijgt, kun jij je eigen verdeling maken. 

Lees zelfstandig de krant hiernaast. Staan er berichten in die jij in je achterhoofd houdt bij je verdeling? 

  

Succes!

En nu jij!

Opdrachten rondom Prinsjesdag

Verwerken 1 

Wat gebeurt er allemaal op Prinsjesdag?

Wat heeft de troonrede met het koffertje van de Minister van Financiën te maken? En wat betekent de Miljoenennota voor het volk?

Maak een infographic over Prinsjesdag. 

Dat is een poster met zo min mogelijk tekst en duidelijke plaatjes (minstens 10 plaatjes) (voor een voorbeeld  van een infographic klik rechts onder in de hoek)

Je laat zien wat er die dag gebeurt en wat dat met elkaar te maken heeft. 

TIP: Het kan helpen het filmpje nog eens te bekijken!

lever de infographic in bij de docent.

Laat leerlingen met diverse materialen een infographic maken. Dit mag zowel digitaal als op papier (zorg voor A3 vellen, gekleurd papier, scharen, stiften, eventueel tijdschriften)

De vormgeving is overzichtelijk en de leesrichting is goed te volgen. 

De infographic geeft een duidelijk, kloppend beeld van Prinsjesdag en toont de belangrijkste aspecten van deze dag.

Opdrachten rondom Prinsjesdag

Verwerken 2

Prinsjesdag is een dag vol tradities.

Het is altijd op de derde dinsdag van september, de vrouwen dragen hoeden en de Minister van Financiën brengt zijn koffertje naar de Tweede Kamer. 

Voor jongeren is er weinig te beleven op Prinsjesdag.

Welke traditie zou jij willen toevoegen aan Prinsjesdag?

Bedenk samen met een of twee klasgenoten een traditie die past bij deze dag. Een traditie die  jongeren aanspreekt en die van Prinsjesdag een bijzondere dag maakt. 

Bespreek de verschillende nieuwe tradities die jullie hebben bedacht in de klas.

Dit is vooral een creatieve opdracht om de leerlingen out of the box te laten denken. 

Hoe maken zij van Prinsjesdag een dag die jongeren betrekt bij de kern van de dag.

Daag de leerlingen uit hun idee zo aantrekkelijk mogelijk te presenteren. 

Opdrachten rondom Prinsjesdag

Verwerken 3

Via deze link kun je de belangrijkste plannen van Prinsjesdag 2023 

https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2023/09/19/de-belangrijkste-plannen-van-prinsjesdag-2023-in-eenvoudige-taal

Welke maatregel vind jij dat de overheid goed gekozen heeft leg uit waarom je dit vindt?

Welke maatregel vind jij dat de overheid niet goed gekozen heeft leg uit waarom je dit vindt?

Dit is vooral een creatieve opdracht om de leerlingen out of the box te laten denken. 

Hoe maken zij van Prinsjesdag een dag die jongeren betrekt bij de kern van de dag.

Daag de leerlingen uit hun idee zo aantrekkelijk mogelijk te presenteren. 

uitwerking verwerken 3

Resultaten

Afronding

Deze opdracht vraagt veel organisatie.

Leerlingen bedenken in het lokaal hun item voor het Jeugdjournaal, maar zullen daarna in en rond de school opnames maken.

Ze werken in groepjes om de diverse taken uit te kunnen voeren; filmen, verslag leggen, interviewer en geïnterviewde.

Als filmen geen optie is, kan je de leerlingen een storyboard laten maken. Zij kunnen daarop de diverse scenes laten zien, door antwoord te geven op vragen als:

- Waar gaan we filmen en hoe zien de shots eruit

- Welke momenten leggen we vast

- Wie gaan we interviewen en met welke vragen

- Wat wordt het commentaar bij de beelden